Ψυχοφαρμακολογία

ΨΥΧΟΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ

Τα ψυχιατρικά φάρμακα , γνωστά και ως ψυχοφαρμακα ή ψυχοτρόπα αποτελούν ένα  ισχυρό εργαλείο για την αντιμετώπιση και τη θεραπεία της ψυχικής ασθένειας.

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην Ψυχιατρική περιλαμβάνουν :

1. Τα Αντικαταθλιπτικά, σημαντικός σύμμαχος για τους ανθρώπους που αγωνίζονται με την κατάθλιψη.
2. Τα Αγχολυτικά (που συχνά αναφέρονται ως ηρεμιστικά) με κατασταλτική, μυοχαλαρωτική, αντιεπιληπτική και ευφορική δράση.
3. Τα Αντιψυχωσικά (γνωστά και ως «νευροληπτικά »). Αυτά είναι αποτελεσματικά στις πιο σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές, όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή (παλιά αναφερόμενη ως «μανιοκατάθλιψη») ή ως ενισχυτικά της δράσης των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων
4. Τους Σταθεροποιητές της διάθεσης  που δίνονται κυρίως στη Διπολική Διαταραχή.
5. Τα Καταπραϋντικά-υπνωτικά, μερικά από τα οποία έχουν χημική σχέση με τα αγχολυτικά.
6. Τα Διεγερτικά, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής.

Όλα τα ψυχιατρικά φάρμακα δρουν μέσω της αλλαγής των επιπέδων ενός ή περισσότερων νευροδιαβιβαστών , χημικών ενώσεων δηλαδή, οι οποίες χρησιμεύουν στη μεταβίβαση πληροφοριών στον εγκέφαλο.

Με την εξαίρεση των αγχολυτικών, των διεγερτικών, και των υπνωτικών φαρμάκων, τα υπόλοιπα ψυχιατρικά φάρμακα  δεν προκαλούν εξάρτηση, αν και κάθε φάρμακο που λαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα πρέπει να διακόπτεται βαθμιαία και όχι απότομα. Ακόμα και τα αγχολυτικά, διεγερτικά και υπνωτικά φάρμακα μπορεί να λαμβάνονται με ασφάλεια με την καθοδήγηση ενός ειδικού, χωρίς μακροχρόνιες επιπτώσεις.

Αν τα φάρμακα διακοπούν πολύ νωρίς στη θεραπεία, όπως όταν ο ασθενής αρχίζει πρώτα να αισθάνεται καλύτερα, η υποτροπή είναι συχνή. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, ο γιατρός μπορεί να προτείνει τη διακοπή, με το διάστημα αυτό να είναι  στην περίπτωση των αντικαταθλιπτικών γύρω στους  5 με 6 μήνες ενώ στην περίπτωση των αντιψυχωτικών 2 με 3  χρόνια.  Η επανεμφάνιση των συμπτωμάτων αρκετές εβδομάδες μετά τη διακοπή της θεραπείας μπορεί να είναι μια ένδειξη ότι απαιτείται μια θεραπεία συντήρησης.

Είναι αλήθεια ότι κάθε ψυχοφάρμακο όπως και όλα τα φάρμακα στις άλλες ειδικότητες έχουν μία μακριά λίστα από παρενέργειες. Όμως μόνο ένα μικρό μέρος απ’ αυτές είναι πολύ συχνές (πάνω από 10%) ή συχνές (πάνω από 1%). Επομένως, κατ’ αρχήν θα πρέπει να πούμε οι πιθανότητες κάποιος να μην υποφέρει από καμία παρενέργεια κατά την λήψη της φαρμακευτικής αγωγής είναι υψηλή. Στο υπόλοιπο ποσοστό τις περισσότερες φορές οι παρενέργειες είναι υποφερτές και παρέρχονται μετά από λίγες μέρες ή εβδομάδες λήψης της φαρμακευτικής αγωγής. Σε ένα μικρό ποσοστό οι παρενέργειες είναι ανυπόφορες από τον ασθενή ακόμα και για μικρό χρονικό διάστημα, και προφανώς οδηγούν σε διακοπή της αγωγής. Τέλος, όλες πλην πραγματικά πολύ λίγων εξαιρέσεων οι παρενέργειες των ψυχοφαρμάκων είναι αντιστρεπτές μετά την διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής.