Διατροφικές Διαταραχές
Παράγοντες κινδύνου
Οι διατροφικές διαταραχές μπορεί να επηρεάσουν άτομα όλων των ηλικιών, εθνικοτήτων, σωματικού βάρους και φύλου.
Οι διατροφικές διαταραχές εμφανίζονται συχνά κατά τη διάρκεια της εφηβείας ή της νεαρής ενηλικίωσης, αλλά μπορεί επίσης να αναπτυχθούν κατά την παιδική ηλικία ή αργότερα στην ενήλικη ζωή.
Οι διατροφικές διαταραχές προκαλούνται από μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση γενετικών, βιολογικών, συμπεριφορικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων.
Συχνά οι διατροφικές διαταραχές εμφανίζουν στοιχεία κληρονομικότητας (γονέας-παιδί).
Θεραπεία
Είναι σημαντική η έγκαιρη θεραπεία των διατροφικών διαταραχών. Τα άτομα με διατροφικές διαταραχές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο προβλημάτων υγείας όπως γαστρεντερικά και καρδιαγγειακά προβλήματα και αυτοκτονικότητας. Επιπλέον, τα άτομα με διατροφικές διαταραχές έχουν συχνά και άλλες ψυχικές διαταραχές (όπως κατάθλιψη ή άγχος) ή προβλήματα με τη χρήση ουσιών. Η πλήρης θεραπεία είναι δυνατή.
Τα σχέδια θεραπείας προσαρμόζονται στις εξατομικευμένες ανάγκες και μπορεί να περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:
- Ατομική, ομαδική ή/και οικογενειακή ψυχοθεραπεία
- Ιατρική φροντίδα και παρακολούθηση
- Διατροφική συμβουλευτική
- Φάρμακα
- Ψυχοθεραπεία
Η οικογενειακή θεραπεία, ένας τύπος ψυχοθεραπείας όπου οι γονείς εφήβων με νευρική ανορεξία αναλαμβάνουν την ευθύνη να ταΐσουν το παιδί τους, φαίνεται να είναι πολύ αποτελεσματική στο να βοηθήσει τους ανθρώπους να πάρουν βάρος και να βελτιώσουν τις διατροφικές συνήθειες και τις διαθέσεις.
Για τη μείωση ή την εξάλειψη των συμπεριφορών υπερφαγίας και καθαρισμού, τα άτομα μπορεί να υποβληθούν σε γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), η οποία βοηθά ένα άτομο να μάθει πώς να εντοπίζει παραμορφωμένα ή μη χρήσιμα πρότυπα σκέψης και να αναγνωρίζει και να αλλάζει ανακριβείς πεποιθήσεις.
Φάρμακα
Σε κάποιες περιπτώσεις φάρμακα όπως αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωσικά ή σταθεροποιητές της διάθεσης μπορεί να είναι χρήσιμα για τη θεραπεία διατροφικών διαταραχών και άλλων συνυπάρχουσων ασθενειών όπως το άγχος ή η κατάθλιψη.
Η νευρική ανορεξία είναι μια κατάσταση όπου οι άνθρωποι αποφεύγουν το φαγητό, περιορίζουν αυστηρά το φαγητό ή τρώνε πολύ μικρές ποσότητες μόνο ορισμένων τροφίμων. Μπορεί επίσης να ζυγίζονται επανειλημμένα. Ακόμη ενώ είναι επικίνδυνα λιποβαρείς, μπορεί να βλέπουν τον εαυτό τους ως υπέρβαρο
Υπάρχουν δύο τύποι νευρικής ανορεξίας: ο περιοριστικός και ο εκκαθαριστικός τύπος.
Στον περιοριστικό τύπο, οι άνθρωποι περιορίζουν σοβαρά την ποσότητα και το είδος της τροφής που καταναλώνουν.
Επιπλέον, μπορεί να έχουν επεισόδια υπερφαγίας και κάθαρσης—τρώγοντας μεγάλες ποσότητες φαγητού σε σύντομο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια προκαλούν εμετό ή χρησιμοποιούν καθαρτικά ή διουρητικά για να απαλλαγούν από ό,τι καταναλώθηκε.
Η νευρική ανορεξία μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή. Έχει εξαιρετικά υψηλό ποσοστό θνησιμότητας σε σύγκριση με άλλες ψυχικές διαταραχές. Τα άτομα με ανορεξία κινδυνεύουν να πεθάνουν από ιατρικές επιπλοκές που σχετίζονται με την πείνα, ενώ η αυτοκτονία είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου για άτομα που έχουν διαγνωστεί με νευρική ανορεξία.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Άλλα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν με την πάροδο του χρόνου, όπως:
Υπάρχουν δύο τύποι νευρικής ανορεξίας: ο περιοριστικός και ο εκκαθαριστικός τύπος.
Στον περιοριστικό τύπο, οι άνθρωποι περιορίζουν σοβαρά την ποσότητα και το είδος της τροφής που καταναλώνουν.
Επιπλέον, μπορεί να έχουν επεισόδια υπερφαγίας και κάθαρσης—τρώγοντας μεγάλες ποσότητες φαγητού σε σύντομο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια προκαλούν εμετό ή χρησιμοποιούν καθαρτικά ή διουρητικά για να απαλλαγούν από ό,τι καταναλώθηκε.
Η νευρική ανορεξία μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή. Έχει εξαιρετικά υψηλό ποσοστό θνησιμότητας σε σύγκριση με άλλες ψυχικές διαταραχές. Τα άτομα με ανορεξία κινδυνεύουν να πεθάνουν από ιατρικές επιπλοκές που σχετίζονται με την πείνα, ενώ η αυτοκτονία είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου για άτομα που έχουν διαγνωστεί με νευρική ανορεξία.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Εξαιρετικά περιορισμένη διατροφή
- Εξαιρετικά χαμηλό βάρος-με μεγάλη απώλεια βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα
- Μια αδυσώπητη επιδίωξη αδυνατίσματος και απροθυμία διατήρησης φυσιολογικού ή υγιούς βάρους
- Έντονο φόβο για αύξηση βάρους
- Διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος, αυτοεκτίμηση που επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις αντιλήψεις για το σωματικό βάρος και το σχήμα ή άρνηση της σοβαρότητας του χαμηλού σωματικού βάρους
Άλλα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν με την πάροδο του χρόνου, όπως:
- Οστεοπενία ή οστεοπόρωση,
- Ήπια αναιμία, μυϊκή απώλεια και αδυναμία,
- Εύθραυστα μαλλιά και νύχια,
- Ξηρό και κιτρινωπό δέρμα,
- Αύξηση λεπτών τριχών σε όλο το σώμα (lanugo),
- Σοβαρή δυσκοιλιότητα,
- Χαμηλή πίεση αίματος,
- Επιβράδυνση της αναπνοής και του σφυγμού,
- Βλάβη στη δομή και τη λειτουργία της καρδιάς,
- Εγκεφαλική βλάβη,
- Πολυοργανική ανεπάρκεια,
- Πτώση της εσωτερικής θερμοκρασίας του σώματος, προκαλώντας το άτομο να αισθάνεται κρύο όλη την ώρα,
- Λήθαργος, νωθρότητα ή αίσθημα κούρασης όλη την ώρα,
- Υπογονικότητα
Η νευρογενής (νευρική) βουλιμία είναι μια κατάσταση όπου οι άνθρωποι έχουν επαναλαμβανόμενα και συχνά επεισόδια κατανάλωσης ασυνήθιστα μεγάλων ποσοτήτων φαγητού και αισθάνονται έλλειψη ελέγχου σε αυτά τα επεισόδια. Αυτή η υπερφαγία ακολουθείται από συμπεριφορά που αντισταθμίζει την υπερκατανάλωση τροφής, όπως προκαλούμενος εμετός, υπερβολική χρήση καθαρτικών ή διουρητικών, νηστεία, υπερβολική άσκηση ή συνδυασμός αυτών των συμπεριφορών.
Τα άτομα με νευρική βουλιμία μπορεί να είναι ελαφρώς λιποβαρή, φυσιολογικού βάρους ή υπέρβαρα.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Τα άτομα με νευρική βουλιμία μπορεί να είναι ελαφρώς λιποβαρή, φυσιολογικού βάρους ή υπέρβαρα.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Χρόνια φλεγμονή και πονόλαιμος
- Πρησμένοι σιελογόνοι αδένες στην περιοχή του λαιμού και της γνάθου
- Φθαρμένο σμάλτο των δοντιών και όλο και πιο ευαίσθητα και φθαρμένα δόντια ως αποτέλεσμα της έκθεσης στο οξύ του στομάχου
- Διαταραχή παλινδρόμησης οξέος και άλλα γαστρεντερικά προβλήματα
- Εντερική δυσφορία και ερεθισμός από κατάχρηση καθαρτικών
- Σοβαρή αφυδάτωση από τον καθαρισμό των υγρών
- Ανισορροπία ηλεκτρολυτών (πολύ χαμηλά ή πολύ υψηλά επίπεδα νατρίου, ασβεστίου, καλίου και άλλων μετάλλων) που μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό ή καρδιακή προσβολή
Η διαταραχή της υπερφαγίας είναι μια κατάσταση κατά την οποία οι άνθρωποι χάνουν τον έλεγχο της διατροφής τους και έχουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια κατανάλωσης ασυνήθιστα μεγάλων ποσοτήτων φαγητού. Σε αντίθεση με τη νευρογενή (νευρική) βουλιμία, οι περίοδοι υπερφαγίας δεν ακολουθούνται από κάθαρση, υπερβολική άσκηση ή νηστεία. Ως αποτέλεσμα, τα άτομα με διαταραχή υπερφαγίας είναι συχνά υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Η υπερφαγία είναι η πιο κοινή διατροφική διαταραχή.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Τρώγοντας ασυνήθιστα μεγάλες ποσότητες φαγητού σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, όπως μια περίοδο 2 ωρών
- Τρώτε ακόμα και όταν είστε χορτάτοι ή δεν πεινάτε
- Γρήγορη κατανάλωση κατά τη διάρκεια επεισοδίων υπερφαγίας
- Τρώτε μέχρι να χορτάσετε άβολα
- Τρώτε μόνοι ή κρυφά για να αποφύγετε την αμηχανία
- Αισθάνεστε στεναχώρια, ντροπή ή ενοχές για το φαγητό σας
- Συχνή δίαιτα, πιθανώς χωρίς απώλεια βάρους
Η διαταραχή αποφυγής περιοριστικής πρόσληψης τροφής (ARFID), παλαιότερα γνωστή ως διαταραχή επιλεκτικής πρόσληψης τροφής, είναι μια κατάσταση όπου οι άνθρωποι περιορίζουν την ποσότητα ή τον τύπο της τροφής που καταναλώνεται. Σε αντίθεση με τη νευρική ανορεξία, τα άτομα με ARFID δεν έχουν παραμορφωμένη εικόνα σώματος ή υπερβολικό φόβο να πάρουν βάρος. Το ARFID είναι πιο συχνό στη μέση παιδική ηλικία και συνήθως έχει νωρίτερη έναρξη από άλλες διατροφικές διαταραχές. Πολλά παιδιά περνούν από φάσεις επιλεκτικής διατροφής, αλλά ένα παιδί με ARFID δεν τρώει αρκετές θερμίδες για να αναπτυχθεί και να αναπτυχθεί σωστά και ένας ενήλικας με ARFID δεν τρώει αρκετές θερμίδες για να διατηρήσει τη βασική λειτουργία του σώματος.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Δραματικός περιορισμός των ειδών ή της ποσότητας φαγητού που καταναλώνεται
- Έλλειψη όρεξης ή ενδιαφέρον για φαγητό
- Δραματική απώλεια βάρους
- Στομαχικές διαταραχές, κοιλιακό άλγος ή άλλα γαστρεντερικά προβλήματα χωρίς άλλη γνωστή αιτία
- Περιορισμένη γκάμα προτιμώμενων τροφίμων που γίνεται ακόμη πιο περιορισμένη («επιλεκτική διατροφή» που σταδιακά χειροτερεύει)
Η Pica είναι μια διατροφική διαταραχή κατά την οποία ένα άτομο τρώει επανειλημμένα πράγματα που δεν είναι τρόφιμα χωρίς θρεπτική αξία. Η συμπεριφορά επιμένει για τουλάχιστον ένα μήνα και είναι αρκετά σοβαρή ώστε να απαιτεί κλινική προσοχή.
Οι τυπικές ουσίες που καταναλώνονται ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και τη διαθεσιμότητα και μπορεί να περιλαμβάνουν χαρτί, τσιπς μπογιάς, σαπούνι, ύφασμα, μαλλιά, κορδόνι, κιμωλία, μέταλλο, βότσαλα, κάρβουνο ή κάρβουνο ή πηλό. Τα άτομα με pica δεν έχουν συνήθως μια αποστροφή για το φαγητό γενικά.
Η συμπεριφορά είναι ακατάλληλη για το αναπτυξιακό επίπεδο του ατόμου και δεν αποτελεί μέρος μιας πολιτιστικά υποστηριζόμενης πρακτικής. Το Pica μπορεί να εμφανιστεί για πρώτη φορά στην παιδική ηλικία, την εφηβεία ή την ενήλικη ζωή, αν και η έναρξη της παιδικής ηλικίας είναι πιο συχνή. Δε διαγιγνώσκεται σε παιδιά κάτω των 2 ετών. Η τοποθέτηση μικρών αντικειμένων στο στόμα τους είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ανάπτυξης για παιδιά κάτω των 2 ετών. Το Pica εμφανίζεται συχνά μαζί με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού και διανοητική αναπηρία, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε διαφορετικά τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά.
Ένα άτομο που έχει διαγνωστεί με pica διατρέχει κίνδυνο για πιθανά εντερικά μπλοκαρίσματα ή τοξικές επιδράσεις ουσιών που καταναλώνονται (π.χ. μόλυβδος σε ροκανίδια βαφής).
Η θεραπεία για το pica περιλαμβάνει έλεγχο για διατροφικές ελλείψεις και αντιμετώπισή τους εάν χρειάζεται. Οι παρεμβάσεις συμπεριφοράς που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του pica μπορεί να περιλαμβάνουν την ανακατεύθυνση του ατόμου από τα μη φαγητά είδη και την επιβράβευσή του για την απομάκρυνση ή την αποφυγή μην τροφίμων.
Οι τυπικές ουσίες που καταναλώνονται ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και τη διαθεσιμότητα και μπορεί να περιλαμβάνουν χαρτί, τσιπς μπογιάς, σαπούνι, ύφασμα, μαλλιά, κορδόνι, κιμωλία, μέταλλο, βότσαλα, κάρβουνο ή κάρβουνο ή πηλό. Τα άτομα με pica δεν έχουν συνήθως μια αποστροφή για το φαγητό γενικά.
Η συμπεριφορά είναι ακατάλληλη για το αναπτυξιακό επίπεδο του ατόμου και δεν αποτελεί μέρος μιας πολιτιστικά υποστηριζόμενης πρακτικής. Το Pica μπορεί να εμφανιστεί για πρώτη φορά στην παιδική ηλικία, την εφηβεία ή την ενήλικη ζωή, αν και η έναρξη της παιδικής ηλικίας είναι πιο συχνή. Δε διαγιγνώσκεται σε παιδιά κάτω των 2 ετών. Η τοποθέτηση μικρών αντικειμένων στο στόμα τους είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ανάπτυξης για παιδιά κάτω των 2 ετών. Το Pica εμφανίζεται συχνά μαζί με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού και διανοητική αναπηρία, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε διαφορετικά τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά.
Ένα άτομο που έχει διαγνωστεί με pica διατρέχει κίνδυνο για πιθανά εντερικά μπλοκαρίσματα ή τοξικές επιδράσεις ουσιών που καταναλώνονται (π.χ. μόλυβδος σε ροκανίδια βαφής).
Η θεραπεία για το pica περιλαμβάνει έλεγχο για διατροφικές ελλείψεις και αντιμετώπισή τους εάν χρειάζεται. Οι παρεμβάσεις συμπεριφοράς που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του pica μπορεί να περιλαμβάνουν την ανακατεύθυνση του ατόμου από τα μη φαγητά είδη και την επιβράβευσή του για την απομάκρυνση ή την αποφυγή μην τροφίμων.
Η διαταραχή του μηρυκασμού περιλαμβάνει την επαναλαμβανόμενη παλινδρόμηση και την εκ νέου μάσηση της τροφής μετά το φαγητό, κατά την οποία η καταποθείσα τροφή επαναφέρεται στο στόμα οικειοθελώς και μασάται ξανά και ξανακαταπίνεται ή φτύνεται. Η διαταραχή του μηρυκασμού μπορεί να εμφανιστεί στη βρεφική ηλικία, την παιδική ηλικία και την εφηβεία ή στην ενήλικη ζωή. Για να επιτευχθεί η διάγνωση η συμπεριφορά πρέπει:
Δεν εμφανίζεται ως μέρος μιας από τις άλλες διατροφικές διαταραχές συμπεριφοράς που αναφέρονται παραπάνω
Ο μηρυκασμός μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε άλλες ψυχικές διαταραχές
Οι Διαταραχές πρόσληψης τροφής που δεν καθορίζονται διαφορετικά είναι διατροφικές διαταραχές που δεν πληρούν τα κριτήρια για οποιαδήποτε συγκεκριμένη διατροφική διαταραχή. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν:
- Εμφανίζεται επανειλημμένα σε διάστημα τουλάχιστον 1 μηνός
- Να μην οφείλεται σε γαστρεντερικό ή ιατρικό πρόβλημα
Δεν εμφανίζεται ως μέρος μιας από τις άλλες διατροφικές διαταραχές συμπεριφοράς που αναφέρονται παραπάνω
Ο μηρυκασμός μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε άλλες ψυχικές διαταραχές
Οι Διαταραχές πρόσληψης τροφής που δεν καθορίζονται διαφορετικά είναι διατροφικές διαταραχές που δεν πληρούν τα κριτήρια για οποιαδήποτε συγκεκριμένη διατροφική διαταραχή. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν:
- Για τις γυναίκες, πληρούνται όλα τα κριτήρια για τη νευρική ανορεξία εκτός από το ότι το άτομο έχει τακτική έμμηνο ρύση.
- Όλα τα κριτήρια για τη νευρική ανορεξία πληρούνται εκτός από το ότι, παρά τη σημαντική απώλεια βάρους, το τρέχον βάρος του ατόμου είναι στο φυσιολογικό εύρος.
- Όλα τα κριτήρια για τη νευρική βουλιμία πληρούνται εκτός από το ότι η υπερφαγία και η ακατάλληλοι αντισταθμιστικοί μηχανισμοί εμφανίζονται σε συχνότητα μικρότερη από δύο φορές την εβδομάδα ή για διάρκεια λιγότερη από 3 μήνες.
- Η τακτική χρήση ακατάλληλης αντισταθμιστικής συμπεριφοράς από άτομο φυσιολογικού σωματικού βάρους μετά την κατανάλωση μικρών ποσοτήτων τροφής (π.χ. αυτοπροκαλούμενος εμετός μετά την κατανάλωση δύο μπισκότων).
- Επανειλημμένη μάσηση και φτύσιμο, αλλά όχι κατάποση, μεγάλων ποσοτήτων τροφής.
- Διαταραχή υπερφαγίας: επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερφαγίας απουσία της τακτικής χρήσης ακατάλληλων αντισταθμιστικών συμπεριφορών χαρακτηριστικών της νευρικής βουλιμίας.
